14 Nisan 2012 tarihli ve 28264 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’in Yapı Denetim Uygulama Yönetmeliği’nin 5. maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendinde değişiklik yapan 1. Maddesindeki “taahhütname” ibareleri ile 7. maddesinin birinci ve üçüncü fıkralarındaki “taahhütname” ibarelerinin ve 6. maddesinin birinci fıkrasının eksik düzenleme nedeniyle iptali istemiyle dava açılmıştır.

Dava konusu Yönetmelik ile 3 Nisan 2012’de değiştirilen maddeler bir kez daha değiştirilerek;

“Yapı denetim kuruluşunun görev ve sorumlulukları

MADDE 5-…(2) Yapı denetim kuruluşu proje denetimi safhasında

“(b) Proje ve uygulama denetçisi mimar ve mühendisler aracılığıyla, proje müelliflerince hazırlanan uygulama projelerinin ve hesaplarının, mühendislik ve mimarlık proje düzenleme esaslarına, imar planına, imar yönetmeliklerine ve diğer mevzuata, şartname ve standartlara uygunluğunu kontrol eder, proje müelliflerinin ilgili meslek odasına üyeliğinin devam ettiğine dair taahhütnamesi ile mesleki kısıtlılığının olmadığına dair taahhütnamesinin olup olmadığını kontrol eder. İdareler sorumluluk alan mimar ve mühendislerin yaptıkları işlemlere ilişkin bilgileri her ayın ilk haftası içinde ilgili meslek odalarına bildirir.”

Denetçi, kontrol elemanı ve yardımcı kontrol elemanının görev ve sorumlulukları

MADDE 6-….

“(1) Proje ve uygulama denetçisi mimar ve mühendisler tarafından, proje müelliflerince hazırlanan projelerin mevzuata, Ek-3’te gösterilen Form-1 ile belirlenmiş asgari kriterlere uygunluğu ve detay ve hesapların doğruluğu, kontrol edilir. Var ise, eksiklik ve hataların giderilmesi sağlanır. Eksikliği ve hatası bulunmayan projeler, ilgili denetçi mimar ve denetçi mühendis tarafından onaylanır.”

Proje müellifinin görev ve sorumlulukları

MADDE 7-  “(1) Proje müellifi, yapı ruhsatına esas olan uygulama projelerini ve zemin etüdü raporları da dâhil olmak üzere her türlü etüde dayalı çalışmaları mevzuata uygun olarak yapmak ya da yaptırmak, ilgili meslek odasına üyeliğinin devam ettiğine dair taahhütnamesi ile mesleki kısıtlılığı olmadığına dair taahhütnamesi ile birlikte, incelenerek uygunluk görüşünü bildirmek üzere yapı denetim kuruluşuna vermek ile görevlidir.”

“(3) İlgili meslek odasına üyeliğinin devam ettiğine dair taahhütnamesi ve mesleki kısıtlılığı olmadığına dair taahhütnamesi bulunmayan proje müellifinin projesi, yapı denetim kuruluşunca incelenmez.”

şeklinde düzenlemeler getirilmiştir.

Yapılan bu değişikliklerle, daha önce proje hizmeti sunan mimar ve mühendislerin; ilgili meslek odasına kayıtlı olup olmadığı, mesleği yapma yetkisi bulunup bulunmadığı, herhangi bir kısıtlılığının olup olmadığını belgelemek üzere meslek odasınca düzenlenen ve  sunulan her proje için müellifinin o andaki durumunu gösteren “sicil durum belgesi”nin yapı denetim kuruluşunca aranması ve proje müellifinin de bu belgeyi sunması kuralı ortadan kaldırılarak, sadece ilgililerin “taahhütnamelerinin” aranacağı düzenlenmiştir. Yani Odalardan alınan belgelerin ibrazı zorunluluğu “taahhütname”  ile ortadan kaldırılarak mühendis ve mimarların meslek odaları ile mesleki ve yasal ilişkisine müdahale edilmiştir.

Yapılan bu değişiklikler ile mimar ve mühendis odalarının üyeleri üzerindeki denetim yetkisi ellerinden alınmaktadır. Mimar ve mühendislerin Odalara üyeliği ile sicillerinin tutulması ve denetimine ilişkin düzenlemelerde yapılan bu değişikliklerin Anayasa’ya, 6235 sayılı TMMOB Kanunu’na, 3194 sayılı İmar Kanunu’na, yargı kararlarına, kamu yararına, hizmet gereklerine ve hukuka aykırılıkları nedeniyle iptali gerekmektedir.

Mimar ve mühendis odalarının en temel işlevi,  mimar ve mühendislerin üyelik, sicil denetimi ve belgelendirmelerini sağlamaktır. Yapılan Yönetmelik değişiklikleri ile, mimar ve mühendislerle meslek odaları arasındaki ilişkiye müdahale edilmekte, meslek odaları işlevsiz ve etkisiz kılınmaktadır. Zorunlu olan üyeliğe dair meslek odası belgesi yerine ilgililerin taahhütnamesinin istenmesi Odaların anayasal ve yasal yetkisini ortadan kaldıran, Oda ile üyesi arasındaki bağı koparan bir düzenlemedir.