Zorlu Yapı Yatırım A.Ş.’nin T.C. Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığından satın aldığı Karayolları Arazisi üzerinde yapacağı binanın Mimarlık ve Kentsel Tasarım Projesini elde etmek için yarışma açıldığını ve bu yarışmada AG Danışmanlık A.Ş.’nin görevlendirildiğini basın yoluyla ve ilgili danışmanlık şirketi yönetim kurulu başkanı Sayın Suha Özkan’ın Odamıza gönderdiği 13 Haziran 2007 tarihli talep yazısından öğrenmiş bulunuyoruz.

Danışmanlık şirketinin Odamıza gönderdiği yazıda yarışma sürecinin iki aşamalı olacağı, ilk aşamada ilgili bürolara yeterlik için çağrıda bulunulacağı, ikinci aşamada ise uluslararası bir jüri tarafından değerlendirileceği belirtilmekte ve her iki aşamada da Mimarlar Odası’nın temsil edilmesi istenmektedir.

Bilindiği üzere TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi, TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi ve TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri İstanbul Şubesi ile birlikte, Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığı aleyhine, ilgili Nazım İmar Planı değişikliğinin iptali için dava açmış bulunmaktadır. Dava; sözkonusu yerde ayrıcalıklı imar haklarını içeren bir yapılaşma belirleyen bu değişikliğin, imar mevzuatına aykırılıklarının yanı sıra planlama ilke ve esaslarına aykırılıkları içermesi ve giderilmesi olanaklı olmayan sonuçlar yaratması nedeniyle açılmıştır.

Bu gelişmeler nedeniyle Mimarlar Odası Merkez Yönetim Kurulu, kendi görüşlerini özetleyen aşağıdaki açıklamayı yapmayı kararlaştırmıştır:

• Odamız, meşru bir zeminde üretilen yarışmalar yoluyla ülkemizin çağdaş tasarımlara kavuşmasını içtenlikle dilemekte, bunu ülke mimarlığının gelişimi için önemli bir girdi olduğunu kabul etmektedir.

• Ancak, bu konudaki girişimlerin, planlama ve koruma ilke ve esaslarını gözeten; tasarlandığı çevre ve kentle uyumlu ve kamu yararını ön plana tutan bir anlayışla ele alınmasını ve sürdürülmesini benimsemekte ve savunmaktadır.

• Buna karşın, söz konusu alana ilişkin imar hakları; bilimsel planlama anlayışına uygun olmaması nedeniyle Odamızın reddettiği ve engellemeye çalıştığı “parsel ölçeğinde nazım plan” uygulaması yoluyla gerçekleştirilmek istenmektedir.

• Ayrıca, belirlenen “yarışma” yönteminin, “benimsediğimiz yarışma mantığına ve kurallarına uygun olmadığını” da belirtmek isteriz.

• Odamızın mesleki ve bilimsel gerekçelerinden vazgeçerek, anılan parselde, mevcut plan değişikliğinin öngördüğü koşullarda bir yapılaşma eylemini onaylayacağı anlamına gelen bir davranışı göstermesi hiç bir şekilde beklenmemelidir.

• Mimarlar Odası’nın, yeni yapılanma koşulları konusunda kaygı duyduğu; bu koşulların “mevzuata, planlama ilkelerine, koruma esaslarına ve kentin morfolojisine” aykırı olduğunu öne sürdüğü bir dava devam ederken, bu koşulların esas alınacağı bir tasarım sürecinde temsil edilmesi de beklenmemelidir.

• Mimarlar Odası, birçok benzer olayda da tavrını gösterdiği gibi, “ayrıcalıklı imar haklarının oluşturulmasına yönelik hukuk dışı uygulamaların yarışmalar yoluyla meşrulaştırılmasına” açıkça karşı çıkmaktadır.

Yukarıda özetlemeye çalıştığımız görüşümüzü Sayın Suha Özkan’a ve konuyla ilgisi nedeniyle Uluslararası Mimarlar Birliği Genel Merkezine bir yazıyla iletmiş bulunuyoruz.

Kamuoyunun da tepkisini çeken bu süreç ayrıca Odamız tarafından meslek etiği ve kamusal sorumluluklar açısından da izlenmektedir.

İstanbul kentinin yaşam kalitesini olumsuz etkileyecek, kimlik değerlerini ezecek, mevcut ulaşım ve altyapı sıkıntılarını artıracak bu sakıncalı girişime yönelik gösterdiğimiz bu çabanın; tüm meslektaşlarımızca benimsenmesini diliyoruz.

TMMOB MİMARLAR ODASI