Toplu Konut İdaresi Başkanlığı’nın 3 Mayıs 2006 tarihli Resmî Gazete’de yayımladığı “Toplu Konut İdaresi Başkanlığı Satış, Devir, İntikal, Kiraya Verme, Trampa, Sınırlı Ayni Hak Tesisi ve Arsa Satışı Karşılığı Gelir Paylaşımı İhale Yönetmeliği”nin birçok maddesi hakkında Danıştay 10. Dairesi 2006/4275 E. sayılı kararıyla yürütmenin durdurulması kararı vermişti. Hukuk devletinin gereklerinden olan ve idarelerin takdir ve yetkisine bırakılan konuların yine idareler tarafından önceden çıkarılan metinlerle düzenlenmesi anlamına gelen hukuk güvenliği ve düzenli idare (idarenin yasallığı) ilkesinin en sıkı uygulanması gereken alanlardan birinin ihaleler olduğu; açıklık, tarafsızlık, rekabet ve uygun bedel ilkelerinin ihalelerde gerçekleşebilmesi için sürecin belirgin olması gerektiği belirtilerek, Toplu Konut İdaresi’nin İhale Yönetmeliği’nde bu ilkelere uygun olmayan düzenlemelerin yürütmesinin durdurulmasına karar verildi. TOKİ bu kararın hemen ardından iptal edilen düzenlemelerin yerine geçecek aynı kapsamdaki yeni düzenlemeleri 27 Şubat 2007 tarihli Resmî Gazete’de yayımlamıştı.

Hukuka aykırılıkları sürdürmeye yönelik bu yeni düzenlemeye karşı Mimarlar Odası tarafından yeniden dava açıldı. Odamızca açılan ikinci davada 27 Şubat 2007 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan Arsa Satışı Karşılığı Gelir Paylaşımı İhale Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin pek çok maddesinin iptali ile bu yönetmeliğin dayanağı olan 2985 sayılı Toplu Konut Kanunu’nun TOKİ’ye kâr amaçlı projeler yapma yetkisi veren Ek 1. maddesinin (k) fıkrasının Anayasa’ya aykırılığı nedeniyle iptali için Anayasa Mahkemesi’ne gönderilmesi taleplerinde bulunulmuştu.

Dosyayı inceleyen Danıştay 13.Dairesi 2007/6240 E. sayılı kararı ile, İdarenin, bu yeni düzenlemeleri ile iptal edilen düzenlemelerin benzerlerini ya da aynısını getirerek açıkça yargı kararının yerine getirilmemesi amacına yönelik davrandığını, daha önce alınan iptal kararına İdarenin uyması gerektiğini belirterek dava açtığımız düzenlemelerin birçoğu hakkında yeniden yürütmenin durdurulmasına karar verdi.

Nihayet TOKİ, bu son yargı kararına kısmen de olsa uyarak, 25 Ocak 2008 tarihli Resmî Gazete’de yayımladığı yönetmelikle yürütmenin durdurulmasına karar verilen yönetmelik düzenlemelerinin bir kısmını yürürlükten kaldırmış ya da karara uygun olarak yeniden düzenlemiştir.

Böylece TOKİ’nin hemen tüm uygulamalarının esas dayanağı olan yönetmeliğin hukuka aykırı hükümlerinin bir ölçüde düzeltilmesi sağlanarak, en azından bundan sonrası için açıklık ve rekabet ilkelerine uygun olmayan TOKİ ihalelerinin önüne geçilmiştir.

Ancak ihalelerde hâkim olması gereken temel ilkelerden uzak usullerle bugüne kadar gerçekleştirilen ihalelerin de sorgulanması gerekir.

Mimarlar Odası, hazineye ait binlerce arsa ve araziyi “toplu konut üretmek amacıyla” devralan Toplu Konut İdaresi’nin bu taşınmazlarla ilgili her türlü tasarrufunun kamu yararı ve hukuk devleti ilkesi çerçevesinde gerçekleştirilmesi amacıyla, yeni düzenleme ve uygulamaların takipçisi olmayı sürdürecektir.