Mimarlık ve Eğitim Kurultayı – VI
16-17-18 Kasım 2011 – Dokuz Eylül Üniversitesi, İZMİR
1999 yılında meydana gelen Marmara Depremlerinin ardından mimarlık mesleğinin eğitim ve pratik ortamlarını tüm paydaşlarla birlikte tartışmaya açmak amacıyla gerçekleştirilmeye başlanan Mimarlık ve Eğitim Kurultaylarının birincisi 2001 yılında gerçekleştirilmişti. 10 yılın ardından bu kez de Van Depreminin yaşandığı günlerde gerçekleştirilen 6. Kurultay’da, gelinen noktada ne kadar yol alındığı, ne tür kazanımlar elde edildiği tartışılarak genel değerlendirmeler de yapıldı.
Bu yıl 16-17-18 Kasım 2011 tarihlerinde “Mimarlık Eyleminin Gelişimi ve Çeşitlenmesi” temasıyla Dokuz Eylül Üniversitesi Sürekli Eğitim Merkezi’nde gerçekleştirilen Mimarlık ve Eğitim Kurultayında, 2011 yılında sayıları 61’e ulaşan, öğrenci kontenjanları 4bin’in üzerine çıkan mimarlık bölümlerine ve KHK’larla daha da tehlikeli sonuçlar doğurabilecek süreçlere vurgular yapıldı.
1. Gün
Dokuz Eylül Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mehmet Füzün, açılış konuşmasında Kurultay’ın başarılı geçmesi temennisinde bulunurken, ardından söz alan Kurultay Başkanı Prof. Dr. Çetin Türkçü Kurultay sürecinde oluşturulan komisyonların çalışma alanları ve içerikleriyle ilgili ayrıntılı bilgi sundu.
Türkçü’nün ardından söz alan Mimarlar Odası Genel Başkanı Eyüp Muhcu, yapı sektöründeki gelişmelere rağmen, mimarlık meslek alanında yaşanan daralmadan bahsetti. Muhcu, TOKİ yapılarında müelliflerin belli olmadığını da örnek olarak göstererek meslek alanındaki daralmanın, mimarı işlevsiz ve işsizleştirdiğini, kurultayda buna çözüm bulunabileceğini söyledi.
Türkiye’deki mimarlık bölümlerinin niceliksel artışı ile bu yıl yaklaşık 4.000 öğrenci mimarlık bölümlerine yerleştiğini ve çok sayıda öğrencinin mimarlıktan mezun olup meslektaş olarak önemli görevlerde yer almaya başladığını dile getiren Muhcu, bu durumun yapılaşmaya etkisinin üzerinde durarak, bu süreçlerin kurallara bağlanmasının da önemli olduğunu söyledi.
Mimarlar Odasının 15 Kasım 2011 Salı günü ‘Van Deprem Bölgesi Değerlendirme Raporu’nu duyurduğu basın açıklamasının, yıkıntıların üstünde değil 80 yıllık Tekel Binası’nın önünde yapıldığı bilgisini veren Muhcu, yapının daha önce AVM yapılmak amacıyla yıkılmak istendiğini hatırlattı. Mimarlar Odası Van Şubesi’nin açtığı dava sonucu tescillenerek öncelikle rant afetinden kurtulan Tekel Binasının 7.2’lik deprem afetinden de sapasağlam çıktığını vurgulayan Mimarlar Odası Genel Başkanı, son on yıl içinde yapılan binaların Van Depreminde yıkılırken 80 yıllık binanın sapasağlam ayakta kalmasının, o dönem meslek insanlarının meslek etiğine bağlılığından kaynaklandığının altını çizdi.
Muhcu’nun ardından söz alan KKTC Mimarlar Odası Başkanı Ekrem Bodamyalızade, Kıbrıs’taki mimarlık eğitimi ve süreçlerini aktarırken Türkiye ile kurulan ilişkilere de değindi. Ardından Dokuz Eylül Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Dekanı, kurultayların önemini dile getirerek açılış konuşmalarını tamamladı.
Mimarlar Odası Genel Sekreteri Necip Mutlu, “Dünya’da ve Türkiye’de mimarlık meslek ortamı” başlıklı sunuşunda, üç gün sürecek kurultay için birçok konuda alt yapı oluşturacak olan sayısal veriyi ortaya koydu. Mimarlık meslek alanındaki hızlı yapısal değişimi grafiklerle ortaya koyan Mutlu, uluslararası meslek kuruluşlarıyla kurulan ilişkileri, Türkiye olarak üstlendiğimiz görevleri ve uluslararası meslek ortamının gündemlerini de paylaştı.
Mimarlar Odası II. Başkanı Erkan Karakaya’nın yürüttüğü birinci oturumda, KHK sürecindeki yapılanmalar ele alınarak tartışmaya açıldı. Mimarlar Odası İzmir Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı Hasan Topal, KHK’ların meslek odaları ve yerel yönetimler üzerindeki etkisini ve yetkilerin sınırlandırılmasını ele aldı. Topal’dan sonra sözü alan Mimarlar Odası Gaziantep Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı Asım Güzel ise yaklaşık %60’ının kaçak yapılaşmadan oluşan ülkemizin kent planlama hizmetlerinin bir facia olduğunu söyledi. Buna rağmen bilimsel yöntemlerin geliştirilmesi ve uygulanması yerine hala teşkilat yapısı ve bununla ilgili kanunlarla uğraşılmasının ise anlamsız olduğunu dile getirdi. Oturumun son konuşmacısı Avukat Güney Dinç ise kendinden önceki konuşmacıların, bu süreçteki hukuki tespitlerinin doğruluğunu vurgulayarak son çıkarılan KHK’ların anayasaya hukuki açıdan aykırılığı üzerinde durdu.
Doç.Dr. Selahattin Önür tarafından yürütülen “Mimarlık ve Eğitimine Uluslararası Bakışlar” başlıklı ikinci oturumda, ARB Yeterlilikler Bölümü Başkanı Emma Mathews ve EAAE2 Başkan Yardımcısı Urs Hirschberg, mimarlık eğitimi ve sonrasında mesleğe kabul şartlarıyla ilgili uygulamalar, deneyimler ve gelecek planları üzerinde durdular.
Kurultaylar sürecinde uzun süredir tartışılan Mesleğe Kabul Kurulu çalışmalarının tartışıldığı 3. Oturum Prof. Hakkı Önel’in başkanlığında gerçekleştirildi. Ağustos 2011 tarihinde oluşturulan Mimarlar Odası Mesleğe Kabul Kurulu’na başkanlık eden Prof. Dr. Nur Çağlar ile Kurul Üyeleri Prof. Dr. Füsun Alioğlu ve Prof. Dr. Alper Ünlü tarafından aktarılan kurul çalışmaları ve çerçevesi Kurultayda tartışmaya açıldı. Öğrenciler de dahil olmak üzere tüm paydaşlar tarafından değerlendirilen Kurul çalışmalarının yönetmelik ve uygulama esasları için çalışmalar Kurultay sonrasında da devam edecek.
Kurultayın birinci gününün son oturumunda Prof. Dr. Murat Günaydın’ın yürütücülüğünde gerçekleştirilen 4. Oturumda ise yine Kurultaylar sürecinde tartışılarak oluşturulan ve 2006’dan beri çalışmaları süren Sürekli Mesleki Gelişim Merkezi çalışmaları ele alındı. SMGM Yürütme Kurulu Başkanı Ali Ekinci ile Yürütme Kurulu Üyeleri Nejat Turhan Aral ve Kamuran Sami, SMGM tarafından günümüze kadar yürütülen eğitim ve etkinlikleri niceliksel ve niteliksel olarak ele alırken, özellikle Van Depremi sonrasında eğitimin sürekliliğinin önemine dikkat çekildi.
2. Gün
Mimarlık lisans ve lisansüstü eğitimi alanında yapılan çalışmalar sürekliliğini koruyarak 6. Kurultayda da yerini aldı. YÖK tarafından Türkiye Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesi (TYYÇ) kapsamında yürütülen çalışmalar içerisinde yer alan Mimarlık ve Yapı Temel Alanı’nın incelenmesi ile bu alan tartışmalarında mimarlık kamuoyunun bilgilendirilmesi ve görüşlerinin alınması amacıyla kurulan komisyon 8 toplantıda elde ettiği sonuç raporunu paylaştı. Prof. Dr. Emre Aysu başkanlığında gerçekleştirilen 5. Oturumda Prof. Dr. Rengin Ünver’in sunduğu raporun ardından Doç. Dr. Esra Fidanoğlu da Kurultay sürecinde Temmuz 2011 tarihinde gerçekleştirilen “Mimarlığın Paydaşları Arasındaki İlişkiler, Etkileşim ve Değerlendirme Çalıştayı”ndan elde edilen sonuçları kurultaya sundu.
Önceki oturumun devamı olarak Prof. Dr. Mehmet Şener Küçükdoğu’nun başkanlığında gerçekleştirilen 6. Oturumda artan kontenjan ve mimarlık bölümlerini ele almak ve bu konuda bir düzenleme yapılması için çerçeve rapor olması amacıyla oluşturulan komisyon adına Prof. Dr. Neslihan Dostoğlu söz aldı. Dostoğlu, “Mimarlık Bölümlerinin Açılması ve Sürdürülmesinde Aranması Gereken Asgari Koşullar” başlıklı sunuşunda kapsamlı bir araştırma sundu. Ardından söz alan Prof. Dr. Eti Akyüz Levi ise “Mimarlık Bölümlerinin İçinde Yer Aldığı İdari Yapılanmalar” başlıklı sunuşunda farklı kurumsal yapıların mimarlık eğitim ortamına etkileri ve sonuçları üzerinde durdu.
Kurultay süreçlerinin bir kazanımı olarak 2006 yılında faaliyete geçen bir diğer kurumsal yapı olan “Mimarlık Akreditasyon Kurulu” (MiAK) çalışmaları Prof. Dr. Çetin Türkçü’nün başkanlık ettiği 7. Oturumda paylaşıldı. Kurul Üyesi Doç. Dr. Selahattin Önür, bugüne kadar 4 mimarlık okulunun akreditasyon süreci devam ederken iki okulun da bu yıl içerisinde başvurarak süreci başlattıkları bilgisini aktardı.
Önceki dönem çalışmalarını güncellemek ve sürekliliğini taşımak, bunun yanı sıra yeni gelişmeleri tartışmaya açmak amacıyla oluşturulan “Mimarlık Eğitiminde Staj” çalışma grubu adına Yrd. Doç. Dr. Hikmet Gökmen, Yrd. Doç. Dr. Emel Ardaman ve Y.Mimar İlker Ertuğrul sunuşlar yaptı. Prof. Dr. Nur Esin’in oturum başkanlığında gerçekleştirilen 8. Oturumda Gökmen “Türkiye’de Mimarlık Bürolarının Staj Değerlendirmeleri” başlıklı sunuşunu gerçekleştirirken, Ardaman “Batı Ülkelerinde Staj”, Ertuğrul ise “Mimarlık Öğrencileri Profili ve Öğrencilerin Stajlar Hakkındaki Değerlendirmeleri” konularına yer verdi.
Oturum Başkanlığını İYTE Öğrenci Temsilcisi Gökhan Güler’in başkanlığında gerçekleştirilen 9. Oturum, Öğrenci Forumu biçiminde gerçekleştirildi. Öğrenci Temsilciler Kurulu Üyesi Ayşe Öztaş Kurul çalışmaları hakkında bilgi aktarırken Trakya Üniversitesi Öğrenci Temsilcisi Gülşah Karakaya’nın Öğrenci çalışmaları ve Ekim ayında gerçekleştirilen 2. Mimarlık Öğrencileri Forumu sonuçlarını paylaştığı oturumda Türkiye’nin bir çok üniversitesinden gelen mimarlık bölümü öğrencileri de söz alarak tartışmalara katıldı.
3. Gün
Kurultayın üçüncü ve son günü Prof. Dr. Özlem Erkarslan’ın başkanlığında, Mimarlıkta Güncel Eğilimler Çalışma Grubunun sunuşlarıyla başladı. Çalışma grubu adına Yrd. Doç. Dr. Ayşen Ciravoğlu’nun sunduğu çalışma raporunda, dönem içerisinde gerçekleştirilen anket sonuçlarına ger verildi. Doç. Dr. Güven Arif Sargın’ın değerlendirmeleri ile geliştirilen 10. Oturumun ardından Mimarlık alanında bir örgütlenme alanı olan “Kamuda ve Özel Sektörde Ücretli Mimarlık Hizmetleri” çalışma grubunun sunuşlarına yer verildi. Y.Müh.Mim. Mücella Yapıcı’nın yürüttüğü 11. Oturumda “Mimarlara Yönelik Mesleki Profil Araştırması için Araştırma Çerçevesi Üzerine” başlıklı sunuşlarını gerçekleştiren Kubilay Önal ve Maya Arıkanlı Özdemir, Mimarlık’ta ücretli çalışma alanının mimarlık mesleğinin ötesindeki sorunlarına ve örgütlenme araçlarına dikkat çekti. İstanbul Büyükkent Şubesi II. Başkanı Sabri Orcan ile İşyeri Temsilcileri Eşgüdüm Komitesi 41. Dönem Üyesi Gonca Bilgili ve 42.Dönüm Yürütücüsü Oya Bakacak, bu alanda yapılan çalışmaların genel değerlendirmesini yaparak tartışmalara yön verdiler.
Kurultayın son bölümü, 6. Kurultay çalışmalarının yanı sıra 10 yıllık kurultay süreçlerinin değerlendirildiği bir oturuma ayrıldı. Cengiz Bektaş’ın yürüttüğü oturumda tüm kurultaylarda aktif görev alarak bir çok çalışmaya katkıda bulunan Bülend Tuna ile Hakkı Önel söz alarak genel değerlendirmelerde bulundu. Özellikle Van Depreminde mimarların aktif rolü ile uluslararası düzenlemeler çerçevesinde süren tartışmalar, Oktay Ekinci başkanlığında gerçekleştirilen Forum’da devam etti. Kurultay süresince elde edilen sonuçlar ve uzlaşılan konuları kapsayan ayrıntılı bir sonuç bildirisi hazırlanması gerektiği üzerinde durulan son oturumda, konuşulan konuların toplumun her kesimiyle paylaşılması gerektiğine de vurgu yapıldı.
Mimarlık mesleğinin her alanından yaklaşık beş yüz mimarın katıldığı 6. Mimarlık ve Eğitim Kurultayı 18 Kasım 2011 tarihinde sonlanırken, tüm tutanaklarla birlikte sunulan raporlarında yer alacağı 6. Kurultay kitabı için çalışmalar da başlatıldı.
İlker Ertuğrul
1 Architects Registration Board (ARB), Mimar Kayıt Kurulu; İngiltere.
2 European Association for Architectural Education (EAAE), Avrupa Mimarlık Eğitimi Birliği.
MEK-VI Yayınına ulaşmak için tıklayınız.
|