İNCİ ASLANOĞLU
Biyografi
1935 yılında doğan İnci N. Aslanoğlu, TED Ankara Koleji’nde tamamladığı (1948-1955) ortaöğretiminin ardından, ODTÜ Mimarlık Bölümü’nden 1960 yılında lisans, 1961 yılında yüksek lisans derecelerini ve İTÜ’den Restorasyon ve Mimarlık Tarihi alanında Doğan Kuban’ın danışmanlığında “Erken Cumhuriyet Dönemi Mimarlığı (1923-1938)” başlıklı tezi ile 1979 yılında doktora derecesini almıştır. Aslanoğlu, 1963 yılında ODTÜ Mimarlık Bölümü’nde başladığı akademik kariyerini 2002 yılında emekli olana kadar aynı okulda sürdürmüştür.
ODTÜ Mimarlık Bölümü’nde sürdürdüğü öğretim üyeliği görevi boyunca, mimarlık tarihi eğitimi alanında önemli katkı sağlamıştır. 1960’lı yıllarda Aptullah Kuran’ın asistanlığını yaparak başladığı bu görevinde, daha sonra bir süre bölümde verilen mimarlık tarihi derslerinin sorumluluğunu tek başına üstlenmiş; bölümde bu alandaki uzman sayısının artmaya başladığı 1980’li yılların sonunda da Mimarlık Tarihi Enstitü Anabilim Dalı’nın kurucu başkanlığını yaparak (1988), Türkiye’de mimarlık tarihi yüksek lisans ve doktora derecesi veren üçüncü programın (ve İTÜ ile Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi’ndeki programların ardından bu alanda İstanbul dışında açılan ilk programın) oluşmasını sağlamıştır.
ODTÜ’de eğitim alan mimarların mimarlık tarihi alanındaki kültürel altyapısının oluşmasında ve Türkiye’de bu alanında çalışan yeni nesil akademisyenlerin yetişmesinde etkin rolü olmuştur. Notes on Lectures and Bibliography for the Architectural History Course (Mimarlık Tarihi Dersi için Notlar ve Kaynakça) başlıklı bir ders kitabı da hazırlamış olan Aslanoğlu’nun ODTÜ Mimarlık Bölümü ve Mimarlık Tarihi Anabilim Dalı’nda yürüttüğü öğretim üyeliği sürecinde verdiği dersleri alan ya da kendisiyle lisansüstü tez çalışması yapan birçok öğrencisi, mimarlık tarihi alanındaki temel bilgilerini kendisinin yönlendirmesi ile şekillendirmişlerdir. Aslanoğlu, mimarlık tarihi çalışma alanının tüm dönemlerini kapsayan temel dersleri vermesinin yanı sıra, Ortaçağ’dan modern mimarlık üretimine uzanan dönemsel bir çerçevede seçmeli dersler açmıştır. Tire’de Camiler ve Üç Mescitile Ankara Karacabey Külliyesibaşlıklı kitapları gibi değişik dönemlerin mimari üretimini incelediği eserler üretmiştir.
Türkiye’de mimarlık tarihi çalışmalarına yaptığı en önemli katkı, erken Cumhuriyet dönemi üzerine tamamladığı doktora tezi, bu teze dayanarak hazırladığı kitap ve yazdığı çok sayıdaki makaleyle şekillenmiştir. Aslanoğlu’nun 1970’lerde gerçekleştirdiği tez çalışmasına dayanan Erken Cumhuriyet Dönemi Mimarlığı (1923-1938)başlıklı kitabı, bu döneme kadar mimarlık tarihyazımının kapsamı dışında kalmış olan yakın bir tarihe odaklanarak öncü araştırmalar arasında yerini almış; sunduğu bilgi ve belgelerle, erken Cumhuriyet dönemi mimarlığı üzerine daha sonra gerçekleştirilen akademik çalışmaların temel kaynağını oluşturmuştur. Erken Cumhuriyet mimarlığının kapsamlı bir arşivini oluşturan bu eser, o döneme kadar akademik çalışmalarda yer almayan birçok yapıyı detaylı arşiv araştırmasının bulguları ve kendi çektiği fotoğraflarla belgelemektedir. Kitapta yer alan fotoğraflar, çalışmanın tamamlandığı dönemin de belgesi durumundadır. 2010 yılında ODTÜ Mimarlık Fakültesi’nde açılan “İnci Aslanoğlu'nun Arşivi’nden: 1970’lerde ‘Erken Cumhuriyet Dönemi’ Görüntüleri”başlıklı sergiye temel oluşturan bu fotoğraflarla, bugün çoğu yıkılmış olan dönem yapılarının yeni çalışmalara da kaynak oluşturacak bir görsel arşivi oluşmuştur.
Aslanoğlu, eserlerinin öncül ve referans çalışmalar olmasının yanı sıra, özverili ve titiz eğitimciliğiyle yetiştirdiği mimar nesilleriyle de mesleğe katkı sunmuş, tarih çalışmasının mimarlık eğitiminin ayrılmaz parçası olduğunu göstermiştir.
İNCİ ASLANOĞLU’NUN TEŞEKKÜR KONUŞMASI
Kırk yıla yakın süren akademik çalışmalarımın böyle bir ödülle değerlendirilmesi bana onur verdi ve çok mutlu etti. Bu ödüle layık olduğumu düşünen öğrencilerim dahil tüm meslektaşlarım adına teşekkür ederim. Mimarlık tarihinin farklı dönemleri ile ilgili çalışmalarım arasında benim için en tatminkâr olanlarından biri, 20. yüzyıl mimarlığımızın önemli bir dönemi olan erken modernizmi tanıtan ve belgeleyen dolayısıyla öncü bir çalışma niteliğinde kabul görmesini sağlayan kitabım oldu. Kitabın konusunu bana öneren ve çalışmayı yöneten tez hocam sayın Prof. Dr. Doğan Kuban’a buradan teşekkür etmeyi bir borç bilirim.
|