PROJE / KORUMA DALI Ödülü
MERSİN ESKİ İNGİLİZ YAĞ FABRİKASI, Akdeniz-MERSİN
Umut Bilgiç, Merve Çolak Gözener, Seray Türkay Coşkun, Esatcan Coşkun, Onur Yüncü


“Bir erken 20. yüzyıl yapısı olan Mersin İngiliz Yağ Fabrikası, pamuk yağı üretimi için inşa edilen bir yapı kompleksinin harap bir halde günümüze ulaşmış son birimidir. Yalnız beden duvarlarıyla ayakta kalan bu anıtsal yapıyı kültür ve sanat etkinliklerinin gerçekleştirileceği kamusal bir merkez içinde uyarlayarak yeniden işlevlendirmeyi amaçlayan proje, yapıyı özgün öğeleriyle birlikte kentin toplumsal hayatına kazandırmayı hedeflemektedir. Proje, endüstri mirası olan bir kültür varlığını mimari özellikleriyle ön plana çıkarıp incelikle uyarlayarak değerlendirmesi, alana eklenen yeni yapıları duyarlı bir tasarımla ele alması ve özenli sunumu nedeniyle…”

Künye Bilgileri
Koruma Proje Grubu: Serkan Songur, Mustafa Çınar Ünal, Tuğba Varlı, Oğuz Bostancı, Ali Yasin Eginligil
Mimari Tasarım Proje Grubu:
Gökçe Naz Soysal, Kübra Sönmez
Danışmanlar: (İnşaat Mühendisliği) İ. Ozan Demirel, (Tarihsel Araştırma) Nida Naycı, (Malzeme Analizi ve Konservasyonu) A. Akın Akyol
İşveren: Mersin Valiliği
Statik: Larus İnşaat
Mekanik: Fuga Mekanik Mühendislik
Elektrik: Promete Mühendislik

20. yüzyıl başlarında pamuk yağı üretimi için inşa edilen bir yapı kompleksinin günümüze ulaşmış son parçası olan İngiliz Yağ Fabrikası; anıtsal ölçeği, taş ve çelik malzemenin bir arada kullanıldığı nitelikli yapım tekniği ve mimarisi ile yüksek özgünlük değerine sahiptir. Fabrikanın koruma ve uyarlanabilir yeniden kullanım projesinde temel yaklaşım; yapının özgün niteliklerini korumak, en az müdahale ile yapısal ve malzeme ölçeğindeki sorunlarını gidermektir. Öte yandan, özgün yapı ile birlikte işleyecek şekilde parsele önerilen yeni yapılar ve onların tanımladığı açık alanların düzenlenmesiyle yapının kentlilerin kültürel ve sosyal hayatına dâhil olması hedeflenmiştir. Yeni kurguda Fabrika, zemin seviyesinde geçirgen ve dış mekân ile ilişkilenen bir tasarımla ziyaretçiler için karşılama mekânı olarak davranır. Yapının hacimsel derinliğinin güçlü bir şekilde hissedilebildiği bu mekân çok amaçlı ve süreli kullanımlara uygun olarak düzenlenmiştir. Yapının birinci kat seviyesinde barındırdığı özgün kapı açıklıkları ve dış cephelerdeki merdiven izlerinden hareketle; üst kotlara erişim yine dış mekânda kurgulanan bir dolaşım sistemi ile doğrudan birinci kat seviyesinden sağlanmıştır. Dış mekânda kurgulanan dolaşım sistemi, rampa ve merdivenlerle hem herkes için erişilebilir bir altyapı sunar hem de fabrikanın yerleşkenin farklı noktalarından deneyimlenebilmesini sağlar. Günümüzde yok olmuş çatı ve döşeme sistemi yapı elemanları çağdaş malzeme ile yapının depreme dayanımını da sağlayacak şekilde yeniden tasarlanmıştır. Her seviyede platformlar arası bağlantıların farklı noktalardaki merdivenlerle kurgulandığı dolaşım sisteminin önemli bir parçasını asansör ve servis çekirdeği oluşturur. Özgün çelik strüktürün üç boyutta tanımladığı sürekli hacimlerden biri içerisinde konumlanan bu çekirdek hem yapının havalandırma ve elektrik altyapısını üst kotlara taşır, hem de yapının tüm seviyelerini herkes için erişilebilir kılar.