“Üretim teknolojilerinin gelişmesiyle kullanım dışı kalan endüstriyel alanlar içinde kültür varlığı niteliği taşıyan ve endüstri mirası olarak nitelendirilen örneklerin korunarak nasıl değerlendirilebileceği, mimarlığın ilgi çekici konularından biridir. Ülkemizde, kentleşme politikaları, rant baskısı ve tarihî çevrelerle ilgili değer yargıları bu alanları tehdit altında bırakmakta, koruma çabalarının sonuç vermesi, yalnız geliştirilen doğru ve etkili projelere ve titiz uygulamalara değil, sivil toplum tarafından sürdürülen kararlı mücadeleye de bağlı kalmaktadır. Uzun bir süre önce üretime son verilerek tümüyle terk edilen Hasanpaşa Gazhanesi’ni kültür-sanat etkinliklerine evsahipliği yapan Müze Gazhane’ye başarıyla dönüştürmesi; gönüllü mahalle sakinlerinin yıllar boyunca verdiği dirençli koruma mücadelesini mutlu bir sonuca ulaştırması ve tehdit altında olan benzer tarihî alanlar için bir umut ışığı yakması nedeniyle…”

Künye Bilgileri
Proje Grubu: Volkan Lokumcu, Arzu Özsavaşçı, Saitali Köknar, Niyazi Erdoğan, Burcu Serdar Köknar, Serra Özay, Şule Diren, Özge Akaydın Lokumcu, Selin Etkinöz Tuncer, Yasemin Tonbul Erkek, Zeliha Erdoğan Akkurt, Tolga Berker
İşveren: İBB İstanbul Büyükşehir Belediyesi Fen İşleri Daire Başkanlığı Yapı İşleri Müdürlüğü
Yapımcı: Güryapı Restorasyon Taahhüt ve Ticaret A.Ş.
Statik: OTS Proje Müşavirlik
Mekanik: Besco Mühendislik
Elektrik: Şah Elektrik Aydınlatma, Time Elektrik
Peyzaj Tasarımı: DS Mimarlık
İç Mekân Tasarım:  do(x)architecture
Aydınlatma: NA Mimari Aydınlatma Tasarımı
Fotoğraf:  Cemal Emden, Doğu Ayan (2021), İETT Arşivi, İTÜ Arşivi, DS Arşivi
Yapım Tarihi: 2014-2021
Proje Tarihi: 2000-2018
İnşaat Alanı: 14.060 m²

İstanbul’un Asya yakasındaki kömür gazı hizmeti 1891’de kararlaştırılmış, Hasanpaşa’da kentsel alan çeperinin de geri planında kurulmuş olan gazhane tesisleri 1892 yılında hizmete girmiştir. Alan 1994 yılında milli envanterde gösterilmesine rağmen, endüstriyel yapılar için duruma göre esas alınacak bir referans yoktu. Bazı binaların ilk belgeleme çalışmaları, bir dönem projesi olarak İTÜ akademisyenleri ve öğrencileri tarafından gerçekleştirildi. Yapılar bir yasal statü elde edebilmeleri için koruma kuruluna sunuldu. Ayrıca, Gazhane Çevre Gönüllüleri, alanın önemine dikkat çekmek amacıyla 10 yılı aşkın süre devam eden bir festival düzenlemiş ve bu emekler, 1999 yılında İBB ve İTÜ arasında bir ön protokolü mümkün kılmıştır.   2001 yılında çalışmanın tüm aşamaları finalize edilmiş, 2002’den 2014’e kadar olan süre, bekleme yılları olarak geçmiştir. 2014 ve 2019 yılları arasında düzenli bilim kurulu toplantıları devam ederken, 2019 yılındaki seçim sonrası İBB yönetimi değiştiğinde, tüm restorasyon işleri çoktan bitmiştir. 25 yıllık bu uzun mimari yolculuğun ardından, gazhane kompleksi 9 Temmuz 2021 günü halka açılmıştır.