Mardin Artuklu Üniversitesi'nde "Şehir Gezileri" başlığı altında yeni bir programın çalışmaları başladı. Mardin şehrinin hinterlandı içindeki yerleşimlere düzenli aralıklarla yapılan toplu geziler ile başlayacak olan program, seminerler, fotoğraf sergileri ve gezi kitaplarının hazırlanması gibi faaliyetlerle de eklemlenerek sürdürülecek. Şehir Gezileri'nin ilki 13 Mart 2010 Cumartesi günü Şırnak'ın Cizre ilçesinde gerçekleştirilecek. Programın genel çerçevesini ortaya koyan düşünsel arka plan ve yol haritasına kadarki sürece ait ayrıntılı bilgi şöyle özetleniyor:

MODERNLİK DEDİĞİN…
Standart yaşama biçimlerinin egemen olduğu, her türlü çeşitliliğin azalmaya başladığı, internet ve medyanın dünya algısını belirlemede çoğunlukla yegâne araç haline geldiği ve görünür sınırların yerini görünmez sınırların ve davranış biçimlerinin almaya başladığı modern bir dünyada akademilerin de pozitif bilimlerle kurduğu ilişkinin niteliği, çoğu zaman insani deneyimlerin sayısallaştırıldığı ve bir tahayyüller toplamı olarak yeniden üretildiği bir sistemi ortaya koyar. Dolayısıyla modernlik bir açıdan tahayyüllerin ya da “-mış gibi” eylemlerin toplamı ile de ifade edilebilir. Evrenselleş-miş gibi, özgürleş-miş gibi, ait-miş gibi, şehirleş-miş gibi…

AKADEMİ VERSUS ŞEHİR
Şehir ile bu bilimsel gerçeklik tabanında araçsal bir ilişkinin geliştirildiği akademik kurumlar, çoğunlukla şehrin oluşu içinde yabancı bir unsur olarak olağan yerini almaktadır. Temsil endişesi içinde gerçekleştirilen akademik çalışmaların aktarıma dayalı ve ait olduğu “topos”tan bağımsız olan içeriği, çoğu zaman tahayyül edilen bir kimliğin ortaya çıkarılmasına yönelik inşai nitelikler taşımaktadır. Son sözün yargısını destekleyecek türde verilen örneklerle bezeli genellemeler veya “evrensel” değer-lendirmelerde göz ardı edilen farklılıklar, araştırmanın başında ya da sonunda sorulan sorularla da aşılamayan “yerel” ile ilgili bir anomaliyi ortaya koyar. Hem bir araştırma konusu olarak hem de şehir ile kurulması gereken ilişkiler bağlamında “yerel”  ihmal edilmektedir.

HAYALİ BİLİM
Ampirik bilgi ile bilimi istatistikî bir sebep sonuç ilişkine indirgeyen akademinin yer ile olan bağı zayıflamaya başladığında, akademi-insan-çevre ayrışmasının ortadan kaldırılması için akademinin bilimsel ve kuramsal gerçekliğinin ötesinde yaşayan çevre ile temasının tekrar kurulması gerekir. Hayali ve gerçeklikten uzak bilim anlayışının ortadan kaldırılması ve bilime kuramsal açıdan olduğu kadar uygulanabilirlik açısından da yapısal açılımlar kazandırabilmek için akademilerin halka açılması, “topos”un kendi kuramını üreteceği sürecin önemli bir aşaması olarak uzun vadede bölge halkı için de kazanımlar sağlayacaktır.

AKADEMİ,
İNSANIN “YAPIP ETME”LERİNİN BİLİMSEL İZDÜŞÜMÜ
VE
ŞEHİR GEZİLERİ

I.
Şehir ve medeniyet toplumsal bir olgudur. Bu bağlamda “insan” ve onun “yapıp etme”leri üzerinden okunan şehir, tarih, mimarlık, edebiyat, felsefe, sosyoloji gibi birçok disiplin için de önemli bir malzeme sunar. Şehri tanımanın insana kazandırdığı “aidiyet”, “farkındalık” ve “sorumluluk”,  şehir ve yaşamın her alanında söz sahibi olma düşüncesini de beraberinde getirir. Ancak kentlilerin katılımı olmadan ne merkezi iktidarın, ne sadece yerel yönetimler ve akademilerin tek başına söz sahip olduğu bir çözüm, yaşanabilir bir şehre katkı sunmayabilir.
Bu bağlamda bilgi üretiminin merkezi olan akademilerin şehir ve yakın çevresi ile güçlü bir ilişki geliştirmesi gerekir. Şehir Gezileri, bir açıdan, Mardin Artuklu Üniversitesi’nin öncülüğünde, vizyonuyla da ilişkili olarak çevresine karşı geliştirdiği sorumluluk duygusuyla bu ilişkinin tesisine hizmet edebilir.

II.
Şehir Gezileri’nin ilki 13 Mart 2010 tarihinde Şırnak’ın Cizre ilçesinde gerçekleştirilecektir. Bu tarihten sonra aynı şekilde her ayın ikinci hafta sonu belirlenen yer için gerçekleştirilmeye devam edilecektir. Geziler, şehir halkı ve akademisyenlerin katılımına açıktır.

III.
Gezilen bölgede verilen sokak dersleri ve yürütülecek diğer faaliyetler, akademinin Mardin şehir halkından sonra üçüncü bir grup ile temasının ve etkileşimin sağlanmasına katkı verebilir. Gezi tarihi, yeri, konuşmacı ve gezi görevlilerinin tespiti ve diğer konular, programdan önce tüm akademisyenlerin katılacağı bir toplantıyla karar verilecek ve ilan edilecektir. Program, şehirdeki kültürel morfolojiyi çözümlemeye imkân tanıyan doğal, mimari, sosyal mekân ziyaretleri, serbest zaman etkinlikleri ile de desteklenen bir formata sahiptir. Her ayın görevlileri, gezi öncesindeki organizasyonları yapmakla sorumludurlar.

IV.
Akademideki her anabilim dalının gezinin düzenlendiği bölge ile ilgili kendi alanında yaptığı ya da disiplinler arası yapılan çalışmalar aracılığıyla edinilen bilgi, gezide birebir edinilen izlenimler ile de pekiştirildikten sonra programın ikinci aşaması uygulamaya geçilebilir.
Bu aşamada edinilen bilgi ve izlenimler bir seminer programına dönüştürülecek ve sunulacaktır. Seminer, gezilerin formatı ve katılım düşüncesine yapılan vurgu ile de ilişkili olarak Mardin tarihi şehir dokusu içinden bir mekânda, şehir halkının katılımına açık bir biçimde gerçekleştirilebilir.

V.
Gezide çekilen fotoğraflar arasında yapılan seçki sonunda açılan fotoğraf sergileri, seminer süresince eski Mardin sokaklarını süsleyecektir.  Açılan fotoğraf yarışmaları, Mardin kültür hayatının hareketlenmesine katkı sağlayacaktır.

VI.
Son aşamada her ay yapılan bu çalışmalar iki kitap halinde basılacaktır. Bunlardan ilki, söz konusu yerleşim ile ilgili akademik bir çalışma olarak hazırlanırken bir diğeri geziye katılanların izlenim ve hatıralarını içerecektir. Her ay çıkacak bu kitapların editörleri, yine akademisyenlerin katılımıyla belirlenecektir. Her iki kitap, birçok düzlemde bir şehir tarihi yazma denemesi olarak, aynı zamanda, Mardin Artuklu Üniversitesi’nin tarihine de sosyal bilimler bağlamında ve insan-mekân ilişkisinin ağırlıklı olarak irdelendiği bir kayıt düşecektir. “Yapıp etme” lere dair…

İletişim ve Bilgi için:
+90 482 213 40 02 - 381 veya 115
evrimduzenli@gmail.com
serdaryld@yahoo.co.uk