Danışma Kurulu, 25-26 Kasım 2006 tarihleri arasında Denizli’de toplandı. Danışma Kurulu’nda MİMARLIK HAKKINDA KANUN ve TÜRKİYE MİMARLIK POLİTİKASI’nın Genel Kurul’dan sonra redaksiyonu yapılarak geliştirilen son taslak metinleri değerlendirildi. Danışma Kurulu açılış konuşmasını yapan Genel Başkan Bülend Tuna, “Nasıl bir meslek düzeni istiyoruz, nasıl bir mimarlık ortamı istiyoruz?” sorularının temel gündemimiz olduğunu belirtti. Danışma Kurulu’nun ele alacağı metinlerin ve Genel Kurullarda kabul edilen SMGM ve MİAK gibi diğer düzenlemelerin ve kurumsallaşmaların hep bu kavram çerçevesinde bir bütün olarak ele alınması ve değerlendirilmesi gerektiğini söyledi. Mimarlar Odası’nın gündemindeki bu önemli konular üzerine yapılan tartışmaların ve değerlendirmelerin, metinlerin geliştirilmesi yönünde önemli katkı sağlayacağını ifade etti.

Toplantının birinci gününde MYK üyesi Mehmet Bozkurt tarafından Mimarlık Hakkında Kanun Taslağı ile yapılan hazırlıklar özetlendi ve tartışmaya sunuldu. İkinci gün yapılan görüşmeler öncesinde Ulusal Mimarlık Politikaları ve bu alandaki gelişmelerle ilgili Genel Sekreter Yardımcısı Tuğçe Selin Tağmat’ın, Türkiye Mimarlık Politikası ile ilgili de MYK üyesi Kubilay Önal’ın sunuşları gerçekleştirildi ve metinler katılımcılar tarafından irdelendi. 

Danışma Kurulu’nun Denizli’de, Oda’nın yıllardır önemle ve hassasiyetle üzerinde durduğu Pamukkale gibi çok önemli bir bölgede toplanmış olması nedeniyle, Pamukkale ve çevresi ile ilgili bir bilgilendirme ve değerlendirme yapılması, Türkiye’nin her yerinden gelen meslektaşlarımızla bölge üzerine gösterilen duyarlılığın paylaşılması uygun görüldü.

BASIN DUYURUSU: BİR DÜNYA MİRASI : PAMUKKALE / HİERAPOLİS

25-26 Kasım 2006 tarihlerinde , Denizli - Pamukkale ‘de toplanan, Türk Mimar ve Mühendis Odaları Birliği, Mimarlar Odası 40. Dönem, 1. Merkez Danışma Kurulu, Pamukkale / Hierapolis’e ilişkin gözlemlerde bulunmuş,Mimarlar Odası Denizli Şubesi tarafından verilen bilgileri değerlendirmiş ve aşağıdaki hususların kamuoyuna duyurulmasına karar vermiştir:

Pamukkale / Hierapolis 1980 yılında “Birinci Derece Arkeolojik ve Doğal Sit Alanı” olarak ilan edilmiştir. 1987 yılında UNESCO’nun Dünya Kültür Miras listesine giren alan, uluslararası toplumun dikkatini daha da çok çekmeye başlamıştır.

1950’li yıllarda yıllık ziyaretçi sayısı yaklaşık olarak 10 bin kişi olan Pamukkale’de bu sayı 1990’lı yıllarda büyük oranda artmaya başlamış ve 2000’li yıllarda 1,5 milyon kişiye ulaşmıştır. Gerek bu artışın yarattığı olumlu ve olumsuz etkileri bir plan bütünlüğü içinde yorumlamak ve değerlendirmek, gerekse alanın bir bütün olarak korunması, geliştirilmesi ve sunulmasını sağlamak amacıyla Denizli Valiliği tarafından devlet desteği sağlanarak 1991 yılında “Pamukkale Koruma Amaçlı İmar Planı” hazırlatılmış ve plan aynı yıl onaylanarak yürürlüğe girmiştir.

Koruma Amaçlı İmar Planının hedefleri arasında koruma ve kullanma arasında bir denge kurulması, arkeolojik araştırmaların diğer düzenlemelerle eşgüdüm içinde yürütülmesi, travertenlerin görsel ve yapısal güçlendirilmesi, kültür varlıklarının onarımı için önceliklerin saptanması, mevcut konaklama tesislerinin kaldırılması, yönetim planının hazırlanması, termal su dağıtım sisteminin sağlıklaştırılması, ziyaretçilerin travertenlere girmesinin engellenmesi ancak onların “su” ile buluşmasını sağlamak amacıyla rezerv kullanım alanları oluşturulması gibi hususlar bulunmaktadır.

Koruma Amaçlı İmar Planının onaylanmasından on yıl sonra Türkiye Cumhuriyeti ve Dünya Bankasının ortak etkinliği olan “Türkiye’nin Kültür Mirası Projesi” kapsamında 2002 yılında “Pamukkale / Hierapolis Sit Alanı Yönetim Planı” hazırlatılmıştır. Planın hedefleri, sit alanı için bir yönetim sistemi oluşturmak, koruma, geliştirme ve sunum hedeflerinin operasyonel, yönetsel ve parasal alt yapılarını oluşturarak sürekliliğini sağlamak, etkili bir sit alanı sunumu ve anlatımı için yeni bir bakış açısı yaratmak ve yerel toplumun bu olguya katılımını sağlamak olarak belirlenmiştir. Ancak yönetim planı, merkezi ve yerel yönetim birimleri arasındaki yetki karmaşası başta olmak üzere değişik nedenlere bağlı olarak uygulamaya aktarılamamıştır. Bu olumsuzluk yapılan uygulamaların hizmete açılmasında sorunlar yaratmıştır ve yaratmaya devam etmektedir.

Bu iki önemli belgenin hazırlanmasından sonra , alanda değişik parasal kaynaklar kullanılarak uygulamalar başlatılmıştır ve halen sürdürülmektedir. Ancak bu uygulamaların, Pamukkale / Hierapolis’in gerektirdiği nitelik, duyarlılık, ölçek ve hıza henüz ulaşamadığı da anlaşılmaktadır. Uygulama projelerinin hayata geçirilmesinde ise, malzeme seçimi, işçilik ve projeye uygunluk gibi konularda eksiklikler olduğu gözlenmiştir.

Bu değerlendirmeler ışığında Mimarlar Odası aşağıda sıralanan ve bir bölümü daha önce değişik ortamlarda dile getirilen hususların , dünya mirası Pamukkale / Hierapolis’in korunması ve geliştirilmesi süreçlerine önemli katkılar sağlayacağını düşünmektedir:

1.      Pamukkale / Hierapolis, Dünya Miras Listesinde yer aldığından dolayı özel bir öneme sahiptir. Dolayısıyla tüm planlama ve projelendirme hizmetleri Pamukkale / Hierapolis’in özel önemi göz önüne alınarak hazırlanmalı ve uygulamalar da bu anlayışla ve uluslar arası üstün değerlere sahip bir alanın gerektirdiği özen ve duyarlıkla yürütülmelidir,

2.       Doğal ve kültürel mirasın kamu yararına kullanılması , geniş toplulukların bu mirasla buluşması evrensel ve ulusal platformlarda kabul edilmiş temel bir ilkedir. Bu nedenle Pamukkale / Hierapolis’in kamu yararı gözeten ve alanın değerleriyle uyumlu kullanımlara açılması ilke olarak benimsenmektedir. Ancak, bu noktada ön koşul koruma/kullanma dengesinin gözetilmesi olmalıdır. Oysa, alanda son yıllara değin izlenen olumsuz gelişmeler bu dengenin plansız ve kaynak tüketici kullanımlar lehine bozulmasından kaynaklanmıştır.

3.       Koruma amaçlı imar planında öngörülen hususlar bir takvime bağlanarak kesintisiz olarak sürdürülmelidir. Özellikle arkeolojik nitelikli yapıların sağlamlaştırılması ve kapsamlı onarımı hizmetlerinin geciktirilmeden yapılmasında , bu eserlerin geri dönülemez kayıplara uğramamaları açısından yarar görülmektedir.

4.      Pamukkale / Hierapolis’te, sadece onarım ve çevre düzenlenmesi gibi fiziki önlemlerin alınmasının yanı sıra, alanın doğal bütünlüğü içerisinde etkin bir şekilde korunması, yaşatılması, değerlendirilmesi, belli bir görüş ve tema etrafında geliştirilmesi, toplumun kültürel ve eğitsel ihtiyaçlarıyla buluşturulması amacıyla değişen koşullarla uyumlu yeni bir yönetim planı hazırlanması giderek önem taşımaktadır. Bu nedenle bugüne değin yapılmış çalışmalar da göz önüne alınarak bu sürecin ivedilikle sonlandırılmasında yarar görülmektedir.

5.       Son yıllarda kültürel ve doğal değerlerin korunmasına ilişkin olarak hazırlanan yeni yasal düzenlemeler, bu hizmetlerin giderek yerelleşmesini öngörmektedir. Pamukkale / Hierapolis bir dünya mirası olmakla beraber, korunması ve geliştirilmesi süreçlerinde yerel yönetimlere önemli görevler düşmektedir. Bu nedenle başta Denizli Valiliği olmak üzere, tüm yerel kuruluşların ilgi alanları doğrultusunda Pamukkale/Hierapolis ‘in korunması, değerlendirilmesi ve sunumuna ilişkin etkinliklere daha da artan bir biçimde katılmasını sağlayacak mekanizmalar oluşturulmalı ve sürdürülmelidir. Ancak, bu katılımcı politikanın, eşgüdüm ve işbirliği içinde olması koşuluyla verimli olabileceği de unutulmamalıdır.

6.      Koruma alanında yerel yönetimler, davranışlarıyla topluma örnek olmak durumundadırlar. Bu nedenle Denizli Valiliği, 1. Derece Arkeolojik Sit alanında halen yaşamını sürdürmekte olan ve mülkiyeti İl Özel İdaresine ait olan tesisleri ivedilikle yıktırarak bu görevini yerine getirmelidir.

7.       Uygulamanın yapılması kadar, uygulama sonuçlarının irdelenmesi, izlenmesi ve gereken hallerde değişikliklerin yapılması da önemlidir. Pamukkale / Hierapolis , Dünya Kültürel ve Doğal Miras Listesinde yer almasını sağlayan üstün değerleri ve zenginliği, karmaşık sorunları, tüm arkeolojik alanlarda olduğu gibi giderek gelişen ve yeni değerler üreten yapısı ile sürekli olarak izlenmesi gereken bir niteliğe sahiptir. Belli zaman aralıkları ile yapılacak bu izlemeler, daha sonra verilecek hizmetlerin planlanmasına ışık tutacaktır. Bu konuda gerekli kurumsal yapının ivedilikle oluşturulması, değişik kurum ve kuruluşların bu mekanizma içindeki rollerinin belirlenmesi, gerçekleştirilen hizmetlerden gerekli derslerin alınarak bu derslerin yeni hizmetleri biçimlendirmekte kullanılması hayati önem taşımaktadır.

8.      Sit alanı içinde bulunan kamu ve özel kurumlara ait konaklama ve hizmet yapılarının yıkımından sonra ortaya çıkan yerel halk ile Pamukkale / Hierapolis arasındaki kopukluk giderilmeli, Denizli ile Pamukkale / Hierapolis barıştırılmalıdır.

Mimarlar Odası,

bir mirasın korunması ve yaşamının sürdürülmesinin , öncelikle onunla birlikte yaşayan, onu kimliğinin bir parçası olarak gören yerel unsurların bu mirası sahiplenmesi ve benimsemesi ile gerçekleşebileceğine inanmakta toplum ile mimari miras arasındaki barışıklığın oluşturulması için gerekli önlemlerin ivedilikle hayata geçirilmesini içtenlikle dilemektedir

Mimarlar Odası,

oda politikalarının doğal bir sonucu olarak Pamukkale / Hierapolis’in korunması, değerlendirilmesi, yönetimi ve sunumuna ilişkin süreçlere gerekli katkıyı sağlamayı başta Denizli Şubesi olmak üzere başından bu yana bir görev olarak görmektedir.