Prof. Dr. Haluk Pamir
Kurultay Başkanı



Ülkemizde ve genel olarak dünyamızda 21. yüzyılın öncelikli konuları arasında küresel biyo-atmosferik değişimler, çevresel kirlenme, küresel nüfus hareketliliği, küreselleşen kapitalin, emeğin, hizmetlerin, malların ve değerlerin dolaşımı, yeni yerelliğin kendini tanımlaması, yoksulluk ve bunların getirdiği sorunlar ve çözüm arayışları sayılabilir. İnsan haklarının çok boyutlu ve karşılıklı kabul esaslarına dayanılarak tanımlanması, yaşam güvencesinin ve kalitesinin artırılması, yaşam kalitesinin paylaşımı, daha sağlıklı ve yaşanabilir yerleşimlerin ve yapıların üretilmesi, var olanların bu yönde dönüştürülmesi, yerleşim planlamasının ve mimarlık sanatının bu gereksinimlere gereken yanıtları verecek donanımı sağlaması ve bütün bu konularla ilgili tartışma ve üretim süreçlerine insanların örgütlü ve bilinçli bir şekilde katılımı için sürdürülen çalışmalar bu çerçevede güncelliğini korumaktadır.

21. yüzyılın içinde yaşadığımız ilk on yılı, dünyada ve ülkemizde yeni elektronik, sanal ve etkileşimli bilgi üretim ve paylaşım sistemlerinin etkili olacağı bir dönem olarak ortaya çıkmaktadır. Bu dönem aynı zamanda yerleşimlerin, yapıların ve ürünlerin düşünülmesi, üretimi ve kullanımında adı geçen sistemlerin ağırlıklı olarak kullanıldığı bir zaman dilimi olacaktır. Yeni teknolojiler daha çok sayıda ve daha hızlı deneysel üretime olanak vermektedir. Böylece düşünme hızımız ile deneme hızımız birbirine daha çok yaklaşmıştır. Ancak yeni teknolojilerin ve bu teknolojilere bağlı olarak gelişen yeni düşüncelerin olası sonuçları, mimarlığın hizmet ettiği değişik nüfus grupları tarafından aynı şekilde algılanmamakta ve değerlendirilmemektedir. Burada önemli bir engelleyici neden, hızla çoğalan enformasyonun insanın işleme kapasitesinin çok üstüne çıkması ve örgütlenemediği sürece gürültü olarak algılanabilmesidir. Üretilen enformasyonu, örgütlü veri tabanlarına ve derin bilgiye dönüştüremeyenler için bu böyle sürecektir.

Yapılı ve doğal çevre ile değişik nüfus gruplarının farklı şekillerde ilişkilendirilmesinin nedeni, dünyamızın % 80’inin, ülke nüfusumuzun ise neredeyse % 40’ının yoksulluk sınırının altında yaşamakta olması ve bu grubun çevre, barınma ve üretimden yararlanma sorunlarının hızla çözülemez bir noktaya gelmesidir. Uygun teknolojiler sayesinde bu grupların da kaliteli mimarlık hizmeti alma olanağına sahip olması beklenmelidir. Buna karşılık, bu sorunların dışında kalan ve halen mimarlık hizmetleri alma olanağı olduğu düşünülen Türkiye nüfusunun % 60’ı ise mimarlık ortamı iyi düzenlenemediği için kaliteli hizmet alamamaktadır.

Kaliteli mimarlık hizmeti sunma ortamı, tasarım, planlama, inşaat, projelendirme, yapı malzemeleri sektörleri iyi düzenlendiği takdirde düzenlenmeye yatkın hale gelecek ve giderek olgunlaşacaktır. Bu çerçevede mimarlık politikalarının ve mimarlık yasasının oluşturulması ve kamuoyuna mal edilmesi çok önemli bir adım olacaktır. Mimarlık politikaları yukarda sözü edilen ve içinde bulunduğumuz dönemde dış dinamikler olarak mimarlık alanını sınırlayacak olan parametreler dikkate alınarak geliştirilmelidir.

Bu politikalarla ve küresel ortamın getirdikleriyle etkileşimli bir şekilde gelişmesi beklenen mimarlık eğitimi ise ulusal sorunlarımız ile sınırlanmış durumdadır. Dengesiz oluşmuş akademik kurumlar ve ortamlar her noktada belli bir standardı yakalayan eğitim hizmetinin verilmesini, bu hizmetlerde şeffaflığı ve hesap verebilirliği gerçekleştirememiştir. Önümüzdeki dört yıl içinde akademik kurumların hem eğitim hem de araştırma alanlarında ve kendi aralarındaki etkileşimde bu standartları oluşturması ve değişime yatkın bir dengeyi yakalaması gerekmektedir.

Böyle bir bağlamda TMMOB Mimarlar Odası’nın Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi ile ortak olarak düzenleyeceği IV. Mimarlık ve Eğitim Kurultayı, bütün bu boyutların ağırlığının ve öneminin farkında olarak, seçilen alt gündem maddelerini aydınlatmak ve bu konulardaki tartışmalara işlerlik kazandırmak için toplanmaktadır. Amaç bu gündem maddeleri tartışıldıktan sonra konuları takip etmek isteyenler için geride kalıcı bir iz bırakmaktır.