15 Nisan 2009

Ana teması “Kalite / Yetki ve Sorumluluk” olarak belirlenen ve 11-13 Kasım 2009 tarihleri arasında İstanbul Kültür Üniversitesi’nin ev sahipliğinde İstanbul’da yapılacak olan Mimarlık ve Eğitim Kurultayı–V Danışma Kurulu, 19 Ocak 2009 tarihinde toplanmıştı. Bu süreçte kurultay bünyesinde bulunan çalışma gruplarının bugüne kadarki programlarını ve gündemlerini şu şekilde özetleyebiliriz.

Mimarlık Hizmetlerinde Kalite Güvencesi
Kurultay ana teması ile oldukça yakından ilişkili olan çalışma grubu ilk toplantısını 9 Şubat 2009, ikinci toplantısını ise 6 Nisan 2009 tarihinde gerçekleştirdi. İlk toplantısında, kalitenin maliyet ile eş anlamlı olmadığı, dolayısıyla mimarın tek başına kaliteyi nasıl yakalayabileceği üzerinde duruldu. “Mesleki güvence sigortası”nın yapı üretim sürecindeki kalite standartlarına etkisi tartışılırken, sadece mimarın kalite arayışının yeterli olmayacağı, “işveren–istemci” olarak adlandırılan talep sahibinin, yapıda kullanılacak malzemelerin üretim sürecinin, hatta yapının işletimi-kullanımı süreci üzerine etkisi düşünüldüğünde, kullanıcının bile hedeflenen kalite üzerinde önemli roller üstlendiği vurgulandı. Buradan yola çıkarak, kalite arayışında “toplam kalite” artmadan herhangi bir kalemde kalitenin artırılamayacağı, bu yaklaşımın eğitim süreci için de düşünülmesi gerektiği belirtildi. Çeşitli örneklerle Türkiye’deki yapı üzerimi ve çevre denetimi konusu tartışılırken, Tüketici Hakları ve Sağlığı Koruma Yasası, Tüketici Hakları Evrensel Beyannamesi, ACE Kalite şartı gibi yasal düzenlemelere de değinildi. Çalışma grubunun ikinci toplantısında ise, kurultay sürecinde grubun çalışma alanı çerçevesinin belirlenmesi üzerine gündem oluşturuldu. Toplam kalitenin ele alınması konusunda açık oturumlar düzenlenmesi, farklı bölge ve sosyal çevrelerin farklı ihtiyaç ve taleplerine göre çözüm önerileri, “bina”nın değil “süreci”nin toplam kalitesinin ele alınması ve tüm bu konuların bilimsel çerçevede değerlendirilmesinin yanı sıra topluma da yayılabilecek pratik bir noktada buluşturulması üzerinde duruldu. Gündemde olan Çevresel Gürültü Yönetmeliği ve Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği’ne de değinildi.

Meslek Pratiği ve Mesleğe Kabul Kurulu
2001 yılından beri devam eden kurultayların, Mimarlık Akreditasyon Kurulu (MİAK) ve Sürekli Mesleki Gelişim Merkezi (SMGM) gibi kazanımları olmuştu. Bu yıl yapılacak olan kurultayın en önemli kazanımlarından birinin, Mesleğe Kabul Kurulu altyapısının kurulması olduğu söylenebilir. Yüksek Öğretim Genel Kurulu’nun 3 Haziran 2005 tarihli genel kurul toplantısında, diplomalara unvan yerine mezun olunan bölüm / ana sanat / ana bilim dalında aldığı eğitimin yazılması kararına ilişkin Mimarlar Odası Genel Kurulu’nda yeni bir düzenleme yapılıncaya kadar, mezunların odaya kaydının yapılması kararı alınmıştı. Bu kararın ağırlıklı gündem maddesi olarak tartışıldığı 24 Şubat 2009 tarihli ilk çalışma grubu toplantısında, Mesleğe Kabul Kurulu’nun hayata geçirilmesi durumunda karşılaşılacak problemler de görüşülerek hazırlık süreci başlatıldı. Kurultay ana temasının oluşmasına etkili olan, “yetki ve sorumluluk” sürecinin önemli bir aşamasında yer alan Meslek Pratiği ve Mesleğe Kabul Kurulu’nun oluşum sürecinde önceki kurultaylarda hazırlanan yasal düzenlemeler üzerine çalışmaların devam ettirilmesi kararı alındı. Çalışmaların V. Kurultay’a sunulduktan sonra, 2010 yılında yapılacak Mimarlar Odası Olağan Genel Kurul toplantısında Kabul Kurulu’nun hayata geçirilmesi hedefleniyor.

Mimarlık Lisans ve Lisansüstü Eğitimi
Kurultayların en uzun soluklu çalışma gruplarından biri olan bu grubun mimarlık eğitim sürecine katkılarının bu dönem daha da fazla olması beklenmektedir. Yakın bir zamanda YÖK - Yüksek Öğretim Ulusal Yeterlilikler Komisyonu’nun çıkarmış olduğu Türkiye Yüksek Öğretim Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi ara raporunun ağırlıklı gündem olarak tartışıldığı 25 Şubat 2009 tarihli ilk toplantısında çalışma grubunda alt komisyonlar oluşturulmasına karar verildi:

• Mesleki Yeterliliklerle İlgili Düzenlemeleri Değerlendirme Alt Komisyonu
• Mimarlık Eğitimi Veritabanı Araştırma Alt Komisyonu
• Mimarlık Eğitimi Alt Komisyonu

Mesleki Yeterliliklerle İlgili Düzenlemeleri Değerlendirme Alt Komisyonu, 12 Mart 2009 tarihinde toplantısını yaparak, YÖK taslak raporu üzerinde çalıştı ve bir görüş ortaya çıkardı. Ortak metin olarak YÖK’e sunulmasına karar verilen bu rapora www.mo.org.tr/mek adresinden ulaşılabiliyor.

Dördüncü Kurultaya önemli katkılar sağlayan Mimarlık Eğitimi Veritabanı Çalışma Grubu, bu dönemki ilk toplantısını 16 Nisan 2009 tarihinde gerçekleştirdi. Mimarlık Okulları Bölüm Başkanları İletişim Grubu (MOBBİG) ile ortak çalışmalar yapmak amacı ile kurulan Mimarlık Eğitimi Alt Komisyonu, ilk görüşmesini 8 Nisan 2009 tarihinde yaptı. Daha önce yapılan tartışmalarda, mimarlık eğitiminin 3+2, 4+1 gibi farklı modelleri üzerinde durulurken, son olarak 4+ şeklinde 300 krediyi dolduran bir model üzerinde uzlaşı sağlandı. Kesintisiz 4 yıl eğitim olacak şekilde her eğitim kurumunun kendi özgün programlarını uygulayabilmesine ve bu şekilde üniversiteye ait bir kimlik oluşturulabilmesine olanak sağlayan bu model benimsendi ve çalışmalar bunun üzerinden yürütüldü. Ancak mesleğe kabul sürecinde yetki ve sorumluluk verilebilmesine ilişkin 52 haftalık staj süresinin bulunması ve sonrasında da alınan eğitimlerin bir sınanma yönteminin görüşülmesi daha çok Lisans ve Lisans Üstü Eğitimi Çalışma Grubu’nun gündeminde yer alıyor.

Mimarlık eğitiminin şehir ve bölge planlama, iç mimarlık gibi diğer tasarım disiplinlerinden de oldukça ayrı ele alınmasından kaynaklanan sorunların Mimarlık Fakültesi Dekanları Konseyi (MİDEKON) çerçevesinde ele alınması ve ortak tartışma programlarının düzenlenmesi üzerinde de durulduğu ilk toplantıdan sonra 8 Nisan 2009 tarihinde ikinci toplantı gerçekleştirildi. Bu toplantıda, İTÜ, YTÜ, ODTÜ ve Gazi Üniversitesi’nin eğitim modelleri çalışmaları aktarıldı, yüksek lisans programlarının düzenlenmesine ilişkin ayrıntılarda görüşmeler yapıldı.

Diğer Kurultay Konuları
Kurultay programında yer alan MİAK ve SMGM kuruluşları, kendi çalışmalarına devam etmektedirler. Mimarlık ve Eğitim Kurultayları sürecinde oluşan bu kuruluşların, bu dönem yapılacak olan kurultayda deneyimlerini aktarması bekleniyor.

Kamuda Mimarlık Hizmetleri Çalışma Grubu, İşyeri Temsilcileri Eşgüdüm Komitesi (İTEK) çalışma alanının bir bölümünü oluşturuyor. Ocak ve Şubat aylarında 6 bölge toplantısının yanısıra, İstanbul’da Özel Sektörde Ücretli Çalışanlar Forumu gerçekleştirildi ve hemen ardından 7-8 Mart 2009 tarihinde Ankara’da Kamuda ve Özel Sektörde Ücretli Çalışan Mimarlar Kurultayı-1 düzenlendi. Bu çalışma deneyimleri ile yönetmelik düzenlemelerini yapan İTEK, kurultay için hazırlık sürecini başlatacak.

Toplum ve Mimarlık çalışma alanı, toplam kalite arayışında önemli bir yere sahip ve kurultayın öncelikli çalışma alanlarından birini oluşturuyor. Üniversite–uygulama ilişkileri de, kurultayın bir başka konusu. Kurultaylar sürecinin başından beri devam eden konu başlıklarından birini oluşturan Mimarlık Eğitiminde Staj Çalışma Grubu ise ilk toplantısını 21 Nisan 2009 Salı günü gerçekleştirdi.

Mimarlık Öğrencileri Forumu
V. Kurultay sürecinde, geçen kurultaylarda olduğu gibi bir öğrenci forumu düzenlemek üzere çalışmalar sürüyor. Forumun amacı, sadece kurultay konularında öğrencilerin öneri ve eleştirilerine başvurmak değil, öğrencilerin genel gündemlerine ilişkin de ulusal bir tartışma ortamı sağlamak. Bilgilendirme toplantılarından sonra Nisan ayına kadar öğrenci grupları kendi programlarını yaparak, birbirinden bağımsız olarak tartışmalarını yürüttüler. Farklı bölgelerin eşgüdümlü olarak çalışma yürütmesinin amaçlandığı öğrenci forumunda şu ana kadar iki bölge toplantısı yapılması kararı alınmıştır. (26 Eylül 2009, İzmir ve 3 Ekim 2009, Ankara)

1 Nisan 2009 tarihinde yapılan düzenleme kurulu toplantısında bu dönem yapılacak olan kurultayın ikinci danışma kurulu toplantısının 15 Haziran 2009 tarihinde İstanbul Kültür Üniversitesi’nde yapılması kararı alındı. Mimarlık ve Eğitim Kurultayları hakkında daha fazla bilgi için www.mo.org.tr/mek adresine başvurulabilir.